مزاج شناسی با متخصص طب سنتی اصفهان 

در روان‌شناسی، مزاج (Temperament) یا همان خلق‌وخوی به تفاوت‌های فردی‌ای اشاره دارد که مبتنی بر ژنتیک اشخاص است و مستقل از یادگیری، سیستم ارزش‌ها و نگرش‌ها در نظر گرفته می‌شود.

مزاج افراد، موضوعی است که در سنین پایین ایجاد می‌شود و قابل تغییر نیست؛ به نوعی، مزاج هر شخص ثابت است و به‌عنوان عاملی برای رفتار و واکنش‌ افراد در یک موقعیت در نظر گرفته می‌شود. این ویژگی‌های فطری در نهایت به شخصیت افراد تبدیل می‌شود.

این علم به‌عنوان یکی از راهکارهای طب سنتی در ایران شناخته می‌شود که با استفاده از آن، پزشکان طب سنتی به درمان بیماری‌های مختلف می‌پردازند. به عبارتی، اشخاص با استفاده از علم مزاج شناسی می‌توانند به درک مزاج هر شخص بپردازند و در نهایت در تشخیص و درمان بیماری، آن‌ها را یاری کنند.

مزاج شناسی انسان و بیماری­ها، به طورکلی به شناخت طبایع و درک درست از عناصر چهارگانه برمی گردد. دید درست به طبیعت و تامل در آن باعث شناخت درست نسبت به محیط و در عین حال خود انسان می­شود که این امر از مهمترین پایه های شناخت و درمان طبیبان کهن بوده است. به طوری که مزاج خوراکی ها،درجات و مصلحات آن، به دوران پیش از سقراط برمیگردد. کتاب هایی که در زمینه شناخت گیاهان، مفردات و داروهای گیاهی نوشته شده اند به این مباحث اشارات زیادی کرده اند.

بهترین متخصص طب سنتی اصفهان

دکتر مجتبی معتمدی متخصص طب سنتی اصفهان 

بهترین متخصص طب سنتی اصفهان - دایرکتوری دکتر آف 

اهمیت مزاج شناسی و مصلحات در مصرف خوراک های روزانه خود را نشان میدهد به طوری وقتی ماست میخوریم و سردرد میگیریم یا زمانی که گوشت میخوریم و پا درد میگیریم و هر زمان دیگری که بیماری در ما بروز میکند تمام این موارد بستگی به مزاج ومصلحات دارد.

سرمنشا بیشتر بیماری­ها خوراک­های روزانه اند و اگر بدانیم این خوراک­ها را چه زمانی و به همراه کدام خوراکی دیگری (به طورمصلح) مصرف کنیم، جلوی بسیاری از بیماری ها را میگیریم. مصلحات یا صلح دهنده ها یا تصحیح کننده ها صرفا خوراک هایی با مزاج عکس نیستند، هر خوراکی یک یا چند مصلح خوراکی دیگر دارد که به عملکرد صحیح آن خوراک در بدن کمک شایانی میکند و باعث بهبود عوارض احتمالی میشود.

انواع مزاج را بشناسید؟

روان‌شناسان انواع مزاج در افراد را به ۴ دسته کلی تقسیم‌بندی کرده‌اند که عبارت‌اند از: مزاج گرم، مزاج سرد، مزاج تر و مزاج خشک. در نهایت، با ترکیب این چهار دسته، مزاج‌های مرکبی تشکیل می‌شود که خلق‌وخوی اشخاص را مشخص می‌کند:

1. مزاج سرد و تر (مزاج بلغمی)

2. مزاج سرد و خشک (مزاج سوداوی)

3. مزاج گرم و تر (مزاج دموی)

4. مزاج گرم و خشک (مزاج صفراوی)
    

توجه به این نکته مهم است که برخی از افراد می‌توانند ترکیبی از چندین مزاج را با هم داشته باشند که می‌تواند سبک شخصیتی آن‌ها را مشخص کند. 
 

مواد غذایی مفید و مضر برای صفراوی‌ها

صفراوی‌ها همان‌طور که پیش از این گفتیم، دارای طبع گرم و خشک هستند‌. آن‌ها همیشه احساس نیاز شدید به نوشیدن آب مخصوصا در فصول گرم سال دارند. اهل خوردن شیرینی نیستند اما ب خوراکی‌هایی مثل کاهو، خیار و سایر میوه‌ها و سبزیجات سرد تمایل دارند. با توجه به خصوصیات این دسته، بهتر است در رژیم‌های غذایی آن‌ها غذاهای خنک گنجانده شوند. در دسته عرقیات، عرق کاسنی و عرق شاه‌تره به شدت پیشنهاد می‌شود.

مصرف برنج سفید، قارچ، پیاز، بامیه، سبزیجات، زرشک، آلو، اسفناج، پرتقال و… نیز برای صفراوی‌ها مناسب است و مصرف مایعات هم باید بیشتر باشد. در مقابل، صفراوی‌ها بهتر است از مصرف برخی اقلام خوراکی پرهیز نمایند. برای مثال علی‌رغم اینکه توصیه به مصرف مایعات نمودیم، مصرف نوشیدنی‌های گازدار برای این افراد مضر است. غذاهای چرب مثل ماکارونی یا لبنیات پر چرب و محلی نیز توصیه نمی‌شود. برخی میوه‌ها مثل موز، آناناس، خربزه و… جزء میوه‌های دارای طبع گرم به شمار می‌روند. این میوه‌ها باعث می‌شوند تا تعادل مزاجی در بدن فرد از دست برود و او را با مشکلاتی مواجه سازد.

مواد غذایی مفید و مضر برای مزاج سوداوی

افرادی که مزاج سوداوی دارند، طبع آن‌ها سرد و خشک بوده و باید با رعایت رژیم غذایی مناسب تعادل را در بدن خود برقرار نمایند. طبیعی است که این تعادل با مصرف مناسب اقلام خوراکی گرم و تر به وجود می‌آید. بهتر است این افراد یک وعده از روز خود را به غذاهایی مثل آبگوشت، آش، سوپ، حبوبات و… اختصاص دهند. اصلا کار سختی نیست و به راحتی می‌توان انواع خورشت‌ها را با حبوبات تهیه نمود‌.

 میان وعده‌ها هم بهتر است با نوشیدنی‌های گرم و تر مصرف شوند. سوداوی‌ها می‌توانند نوشیدنی‌های گرم خود را با استفاده از زنجبیل، دارچین، زعفران و… دم کنند. دمنوش گل گاوزبان نیز به شدت برای این دسته مفید است. سیب، انار، انجیر، خرما و… می‌توانند به ایجاد تعادل مزاجی کمک کنند. خوراکی‌های دارای طبع سرد مثل ماهی، بادمجان، گوجه، سرکه، غوره، ترشی‌ها و… برای سوداوی‌ها مضر است.

مواد غذایی مفید و مضر برای بلغمی‌ها

افرادی که مزاج بلغمی دارند، طبع آن‌ها سرد و تر است و برای ایجاد تعادل به خوراکی‌های گرم و خشک نیاز دارند‌. در مصرف مواد غذایی، استفاده از ادویه‌های مختلف می‌تواند باعث ایجاد گرمی شود. دارچین، هل، زنجبیل و… کمک کننده هستند. این افراد می‌توانند به جای چای از دمنوش‌های گرم استفاده کنند. کرفس، نعنا، ریحان و… به عنوان سبزیجات موثر برای غلبه بر بلغم شناخته شده‌اند. گوشت‌های گرم در رژیم غذایی بلغمی‌ها باید با گوشت‌های سرد مثل گوشت گاو، ماهی و مرغ جایگزین شوند. مصرف زیاد این مواد برای این دسته از افراد مضر است و تعادل بدن آن‌ها را بهم می‌زند.

مواد غذایی مفید و مضر برای مزاج دموی

افرادی که مزاج دموی و طبع گرم و تر دارند، بهتر است از خوراکی‌های سرد و خشک استفاده کنند. آب میوه‌های ترش مثل آب زرشک و انار، چاشنی‌هایی نظیر آبلیمو و آبغوره برای این افراد مفید هستند. به دموی‌ها توصیه می‌شود تا مصرف گوشت‌های گوسفندی، تخم مرغ، جگر، پاچه، دنبه گوسفند و… را به حداقل برسانند. گوشت‌های دریایی برای این دسته مناسب‌تر است. این افراد می‌توانند از میوه‌های ترش، پرتقال، لیمو، نارنگی، غوره، آلبالو و… استفاده کنند. در مقابل مصرف میوه‌های گرم مثل موز، گلابی، آناناس، انجیر، انبه و… با طبع آن‌ها ناسازگار است