کاربرد لیزر دندانزشکی در درمان آفت و تب‌خال
- 22 Temmuz 2025 Salı
- مطالب آموزشی
- 0 نظر
- 29 بازدید
کاربرد لیزر دندانزشکی در درمان آفت و تب‌خال
آفت و تب‌خال از شایع‌ترین آسیب‌های مخاط دهان هستند که تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی بیماران دارند. بروز درد، اختلال در غذا خوردن و تأثیر روانی ناشی از ضایعات، نیاز به درمانهای سریع و مؤثر را ضروری می‌سازد. استفاده از لیزر دندانپزشکی، با مکانیسم خاص خود، یکی از نوین‌ترین راه‌حل‌ها برای کاهش درد و تسریع ترمیم این ضایعات محسوب می‌شود. در این مطلب دکتر حسین برجیان لیزر دندانپزشکی اصفهان ، کاربرد لیزر دندانزشکی در درمان آفت و تب‌خال را بررسی می‌کنیم .
بخش اول: آفت دهانی (Recurrent Aphthous Stomatitis)
۱. تعاریف و ویژگی‌ها
آفت‌ها زخم‌های کوچک با مرکز سفید یا زرد و هاله‌ای سرخ در اطراف هستند و منشأ التهابی یا ایمونولوژیک دارند. این زخم‌ها در افرادی که از نظر تغذیه‌ای نامتعادل هستند یا تحت استرس روانی قرار دارند، شایع‌تر ظاهر می‌شوند.
۲. چگونه لیزر کمک میکند؟
لیزر کم‌قدرت (Low‑Level Laser Therapy یا LLLT)، طی فرآیند فتوبیومدولاسیون باعث افزایش تولید انرژی سلولی (ATP)، تحریک میتوکندری و افزایش سرعت تکثیر و ترمیم سلولی می‌شود. این مکانیسم منجر به کاهش درد، التهاب و سرعت یافتن بهبود ضایعه می‌گردد.
۳. بهره‌وری بالینی
در مقایسه با روش‌های استاندارد، استفاده از لیزر کم‌قدرت باعث کاهش قابل‌توجه زمان درد و پیرایش می‌شود.
بر اساس مرور سیستماتیک، لیزر LLLT در کاهش درد و تسریع بهبودی نقش مؤثری دارد، بطوریکه میانگین کاهش درد حدود ۳ تا ۶ روز و تسریع بهبودی در همان بازه گزارش شده است.
در برخی مطالعات، اندازه ضایعه نیز کاهش یافته، اگرچه در برخی دیگر تفاوت قابل‌توجهی مشاهده نشده است.
۴. پروتکل درمانی پیشنهادی
استفاده از لیزر دیودی با توان پایین (۵۰–۱۰۰ میلی‌وات) و طول موج مناسب (۶۶۰–۸۱۰ نانومتر).
نوک غیرتماسی یا نزدیک سطح ضایعه با فاصله حدود ۱–۵ میلی‌متر، به مدت ۳۰–۶۰ ثانیه.
تکرار درمان در صورت لزوم، حتی تا چند جلسه متوالی.
بخش دوم: تب‌خال دهانی (Herpes Labialis)
۱. ماهیت ویروسی و علائم بالینی
تب‌خال با عامل ویروسی HSV-1 (و گاهی HSV-2) ایجاد می‌شود و به شکل تاول‌های دردناک بر روی لب یا اطراف آن مشاهده می‌گردد. علایم اولیه شامل سوزش، خارش و سپس تاول‌های کوچک است که معمولاً در عرض ۱۰–۱۴ روز خودبه‌خود بهبود می‌یابند.
۲. تأثیر لیزر بر ویروس و ضایعه
لیزر دیودی در طول موج‌های مختلف (۶۹۰، ۸۱۰، ۹۷۰ نانومتر) با مکانیسم ترکیبی فوتوبیومدولاسیون و اثرات ضدویروسی باعث کاهش درد، التهاب و سرعت بخشیدن به فرآیند ترمیم می‌شود.
در پیاده‌سازی درمانی با لیزر ۹۷۰ نانومتر مشخص شد که اغلب بیماران طی یک جلسه تجربه کاهش درد قابل‌لمس داشته‌اند و در بسیاری موارد پس از درمان، علائم عود چندانی نداشته‌اند.
۳. اثربخشی و نتایج بالینی
در مقایسه با داروهای مرسوم مانند آسیکلوویر، لیزر به‌طور قابل‌توجهی زمان بهبودی را کاهش داده و درد را سریع‌تر تسکین می‌دهد.
مقایسه بین استفاده از لیزر کم‌قدرت (۶۶۰ نانومتر) و لیزر پرتوان (۸۱۰ نانومتر) نشان داد استفاده از لیزر قوی‌تر باعث تسکین درد سریع‌تر و افزایش فاصله زمانی بین عودها می‌شود.
۴. پروتکل پیشنهادی
آغاز درمان در مراحل اولیه (فاز پرودرمیک یا تاول اولیه).
استفاده از لیزر دیودی با توان حدود ۲ وات در حالت پیوسته یا پالسی، طول موج ۹۷۰ نانومتر، با نوک غیرتماسی در فاصله ۱–۳ میلی‌متر از ضایعه به مدت ۳۰–۶۰ ثانیه.
امکان تکرار جلسات در صورت نیاز، با حفظ فاصله مناسب برای کاهش درد بیمار.
مزایا و محدودیت‌ها
| مزایا | توضیح |
|---|---|
| تسکین سریع درد | اغلب بیمار طی همان جلسه اول کاهش درد قابل‌توجهی تجربه میکند |
| کاهش شدید التهاب | باعث تسریع مراحل التهابی و تحریک ترمیم سلولی می‌شود |
| قابل استفاده در بیماران حساس | مناسب برای افرادی با سابقه مصرف داروهای سیستمیک یا ناتوانی در تمدید درمان دارویی |
| بدون عوارض جانبی سیستمیک | برخلاف داروهای ضدویروسی یا ضدالتهاب |
محدودیت‌ها
لزوم آموزش و تجهیزات تخصصی
هزینه بیشتر نسبت به درمانهای دارویی معمول
حساسیت به پارامترها (توان، طول موج، فاصله، مدت) و سایز ضایعه
نیاز به مطالعات بیشتر برای استانداردسازی پروتکل‌ها
نتیجه‌گیری
استفاده از لیزر دندانپزشکی (LLLT یا لیزر دیودی پرتوان) در درمان آفت و تب‌خال موجب کاهش درد سریع، تسریع ترمیم و احتمال کاهش دفعات عود در موارد تب‌خال شده است. این روش به‌ویژه در بیمارانی که به دارو حساسیت دارند یا نیاز به تسریع روند درمان دارند، جایگزین مناسبی به‌نظر می‌رسد. برای دستیابی به حداکثر اثربخشی، انتخاب پارامتر مناسب و اجرای دقیق پروتکل توسط دندانپزشک آموزش‌دیده ضروری است.
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر حسین برجیان متخصص لیزر دندانپزشکی اصفهان
کانال آپارات دکتر حسین برجیان فلوشیپ تخصصی لیزر دندانپزشک
یپروفایل دکتر حسین برجیان در کلینیک 24 | اصلاح طرح لبخند در کلینیک 24 | رفع تیرگی لثه با لیزر در کلینیک 24
پروفایل دکتر حسین برجیان در دکتر آف | طرح لبخند اصفهان در دکتر آف | جراحی لثه با لیزر در دکتر آف
